चिता चिंता समानास्ति ! बिंदुमात्र विशेषता !! सजीवं दहते चिंता ! निर्जीवं दहते चिता !! शालेय जीवनातील संस्कृत या विषयामधील हा श्लोक त्यावेळेस त्याचा शब्दश: अर्थ कळाला होता (हो पाठांतरही केले होते). [...]
आज जागतिक स्किझोफ्रेनिया दिवस, त्या निमित्ताने ह्या खुप मोठ्या आजाराची छोटेखाणी ओळख करून देण्याचा हा प्रयत्न. स्किझोफ्रेनिया हा एक गंभीर मानसिक (मनाचा आणि मेंदूचा) आजार आहे. माणसाला माणुसपण देणाऱ्या गोष्टी, जसे कि विचार करण्याची शक्ती, भावना व्यक्त करता येणे, समाजाभिमुख व्यवहार करणे. नेमक्या यांच गोष्टींवर हा आजार हल्ला करतो, आणि त्या रुग्णाचे माणुसपण मग हरवून जाते. सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे हा [...]
मनाची शांतीतरी मी मानतो कि माहितीची उपलब्धता. ही आपल्या पिढीची सर्वात मोठी ताकद आहे. अक्षरशः कुठल्याही गोष्टीविषयी माहिती आपल्याला एका क्षणात मिळते, ती इंटरनेटच्या झालेल्या अवाढव्य प्रगतीमुळे, आणि स्मार्ट फोन मधील सुधारणांमुळे आपल्याला हे इंटरनेट वापरणे खुपच सोपे झाले आहे. आपल्यावर नुसता माहितीचा भडीमार होत आहे. एक सर्वेक्षण असे सांगते कि १९०० शतकात एका माणसाला जेवढी माहिती त्याच्या संपूर्ण आयुष्यात मिळत होती, ती आज एका आठवड्यात मिळते आहे. यावरून माहितीच्या प्रचंडतेची जाणीव [...]
मनोविकार तज्ञ म्हणून काम करताना काही चमत्कारिक (हा शब्द मुद्दाम योजला आहे. चमत्कारिक म्हंटले कि वाचकाची वाचनाची इच्छा जागृत होते.) गोष्टी रोजच घडत असतात. यामधीलच जवळ जवळ रोज अनुभवाला येणारी गोष्ट. ओपीडी मध्ये रुग्णाची त्याच्या आजाराच्या अनुषंगाने माहिती घ्यावी लागते, पण काही प्रश्न आम्ही डॉक्टर लोकं मुद्दामहून विचारतोच. त्यातला एक महत्वाचा प्रश्न, काही व्यसन वगैरे करता का तुम्ही ?(हा प्रश्न स्त्री-पुरुष, लहान-मोठा, गरीब- श्रीमंत असा भेदभाव [...]
प्रेम प्रेम प्रेम… म्हणजे काय असते ? सर्वात सोपी व्याख्या “प्रेम हे प्रेम असते” (अनन्वय अलंकार). आणि आपल्या बॉलीवुड ने शिकवलेली सर्वात महत्वाची व्याख्या म्हणजे “मुलाने मुलींसाठी व्यक्त (बऱ्याचवेळा अव्यक्त केलेली) भावना.” पण त्यासाठी हा लेखनप्रपंच नाही, त्यासाठी बॉलीवुडचा कुठलाही सिनेमा पहावा. पण मानसोपचारतज्ज्ञ म्हणुन काम करताना आम्ही प्रत्येक वेळेस वेग वेगळ्या प्रकारच्या प्रेमाचे सोहळे पाहत आणि अनुभवत असतो, ते शब्दांत मांडण्याचा हा प्रयत्न. सर्वात सोपी व्याख्या “प्रेम हे [...]
मनाचा अभ्यास करूया शास्त्रीय दृष्टीकोनातून. सध्याच्या बदलत्या जीवनशैलीमुळे आणि आरोग्यविषयी बदलत्या वातावरणामध्ये मनाचे आरोग्य खुप महत्वाचे ठरत आहे. यामध्ये प्रामुख्याने स्वस्थ मनाची माहिती, मानसिक आजार, व्यसने, वर्तणुकीच्या समस्या, उपचार पद्धती आणि मानसिक आजार होवू नये म्हणून घ्यावयाची काळजी यांचा अंतर्भाव होतो.तसेच मानसिक आजार हे आयुष्याच्या प्रत्येक टप्प्यावर आपली छाप सोडून जातात, जसे की लहान मुलांच्या वर्तणुकीच्या समस्या, शैक्षणिक आणि बौद्धिक अडचणी. वृद्धांच्या वयाबरोबरच असणारी शारीरिक आणि मानसिक आजारांची गुंतागुंत. मनाचे आरोग्य दोघांच्याही [...]
किशोरावस्था (Children) आणि प्रौढावस्था (Adult) या आयुष्याच्या दोन स्थित्यंतराच्या मध्ये, अतिशय नाजूक, चंचल, व आव्हानात्मक असा एक टप्पा असतो, तो म्हणजे तारुण्यावस्था. म्हणजेच आजकालची यंग जनरेशन.. सध्याच्या वेगाने बदलत्या काळात आणि बदललेल्या जीवनशैलीमुळे आयुष्यातील ह्या टप्प्याला अनन्यसाधारण महत्व प्राप्त झाले आहे. हा काळ म्हणजे लहानपणीच्या कौशल्यांमध्ये भर घालण्याचा काळ, शारीरिक, मानसिक आणि आर्थिक दृष्ट्या स्वतंत्र होण्याचा काळ. त्यामुळे, खरे तर सर्वाना हवाहवासा वाटणारा. पण या स्वातंत्र्या बरोबर येते ती जबाबदारी, आणि या वयात गोंधळ हा असतो की स्वातंत्र्य हवे पण जबाबदारी नको. ह्या सर्वाबरोबर जीवनशैलीमधले खुप मोठे बदल देखील [...]